“Ey kibr ü azametimize ilaç ve bize eflatun ve calinus olan aşk, yaşa.”
Hz. Mevlana bir önceki beytinde olduğu gibi aşkın; kalp hastalıklarına karşı en etkili ilaç olduğunu söylemeye devam ediyor. Aşkın insanı bütün ayıplarından temizleyeceğinden bahsetmişti, şimdi de kalp hastalıklarından biri olan kibir ve azamet hastalıklarından bahsediyor.
Burada dikkat çeken Eflatun ve Calinus tan bahsediyor. Eflatun bilindiği gibi Yunan filozoflarından olup Hikmet-i işrak ehlinin büyüklerindendir.
Hikmet-i İşrak; Felsefenin bir dalıdır. Riyazetler, mücahedeler ile Allah’a vasıl olmayı gaye edinmeyi ele alır.
Burada açıklanması gereken felsefe ile Tasavvufun arasındaki farktır. Felsefede kaynak akıldır. Tasavvufta ise Kur’an ve hadislerdir. Felsefe akla dayandığı için birbirine zıd düşünceli dalları vardır. Halbuki Tasavvufta ana kaynak Kur’an ve hadis olduğu için ayrı- gayrı yoktur. Hz. Mevlana bu yüzden filozofları tenkid eder, onlarla aynı fikirde değildir.
Calinus denilen kişi ise hekimliğin mucidi sayılan (MS.131-200) bir hekimdir.
Buradan ortaya çıkan Hz. Mevlana aşkı; biri hakim, biri hekim olan iki zata benzetiyor. Bu benzetmeyle de aşkta öyle mucizevi, öyle şaşırtıcı bir kudret vardır ki Eflatun felsefesiyle, Calinus hekimliği ile yapamadıkları bu tedaviyi ilahi aşk tedavi eder, kişiyi her türlü ayıp ve noksanlardan temizler demek istiyor.
Allah cümlemizi İlahşi aşkla tedavi olan bahtiyarlardan eylesin.
Cumanız Mübarek olsun
Kaynak; Tahir-ül Mevlevi şerh-i mesnevi
